Stworzenie korzystnego środowiska biznesowego, które oferuje startupom dostęp do finansowania, mentorów, inkubatorów czy przestrzeni do współpracy, ma kluczowe znaczenie do ich rozwoju[1]. Przez lata PARP odegrała dużą rolę we wspieraniu młodych, innowacyjnych spółek, oferując im kompleksowe wsparcie finansowe i mentoringowe.
Jak wygląda rynek startupów w Polsce?
Startupy w Polsce to głównie młode firmy – większość działa na rynku krócej niż 5 lat[2]. 29 proc. istnieje 3–4 lata, 26 proc. – 1–2 lata, a 21 proc. – poniżej roku. Najczęściej tworzą je kilkuosobowe zespoły – 31 proc. zatrudnia 4–10 osób, 26 proc. ma 1–3 pracowników, a 20 proc. nie zatrudnia nikogo. Dominującym modelem działania jest B2B – 35 proc. oferuje usługi dużym firmom, 21 proc. mniejszym. Model B2C stosuje 17 proc. startupów – wynika z raportu "Polskie Startupy 2024" Fundacji Startup Poland.
Z kolei według "Raportu GEM Polska 2024" PARP, startupy częściej zakładają kobiety (52 proc.) niż mężczyźni (48 proc.), a 68 proc. założycieli ma powyżej 35 lat. Główne motywacje to chęć wykorzystania wiedzy i obserwacja rynku. Startupy dążą do rewolucjonizowania branż, a ich produkty wyróżniają się krajową innowacyjnością.
Wsparcie dla innowacyjnych firm
Wspieranie młodych, innowacyjnych firm to jeden z priorytetów PARP. Dzięki Funduszom Europejskim Agencja oferuje startupom finansowanie, doradztwo i przestrzeń do budowania relacji. Z raportu "Polskie Startupy 2024" wynika, że 19 proc. młodych firm skorzystało już z tego wsparcia.
Startupy są siłą napędową nowoczesnej gospodarki, a my jako PARP jesteśmy dumni, że możemy być ich partnerem w drodze od pomysłu do międzynarodowego sukcesu. W ciągu ostatnich lat wsparliśmy tysiące młodych innowatorów, którzy wprowadzili swoje produkty na rynek. W ramach poprzednich perspektyw finansowych przeznaczyliśmy na wsparcie startupów ponad 2 miliardy złotych.
Jednym z kluczowych programów były "Platformy Startowe dla nowych pomysłów", realizowane w latach 2014–2020 w Polsce Wschodniej. Ośrodki innowacji oferowały kompleksowe wsparcie startupom, a niemal 126 mln zł z programu POPW pozwoliło na inkubację ponad 1,7 tys. projektów i przyznanie dotacji ponad 700 z nich – do 1 mln zł.
Z kolei "Programy Akceleracyjne" w ramach POIR umożliwiły testowanie rozwiązań z partnerami korporacyjnymi. Dzięki 232,5 mln zł dofinansowania, 19 operatorów rozpoczęło współpracę z ponad 600 startupami – 233 zakończyły się wdrożeniami.
W ramach POIR PARP prowadziła także "Poland Prize", zachęcając zagraniczne startupy do działalności w Polsce. Program przyciągnął 4 tys. zgłoszeń, zawarto 340 umów, z czego 295 zakończyło się akceleracją.
Dwa pilotaże – "ScaleUp" i "Elektro ScaleUp" – wspierały startupy we współpracy z dużymi firmami i w branży elektromobilności. W pierwszym zawarto 276 umów, z czego 201 zakończyło się wdrożeniem, a drugi wsparł 32 startupy, z których 26 wprowadziło swoje projekty na rynek.
Startupy, które odniosły sukces dzięki Funduszom Europejskim
Wsparcie z Funduszy Europejskich może znacząco przyspieszyć rozwój startupów – przykładem jest firma Prognosis, która dzięki dofinansowaniu z Programu Polska Wschodnia opracowała innowacyjne oprogramowanie do prognozowania zużycia i cen energii oraz system optymalizacji kosztów dystrybucji i zarządzania polityką energetyczną firm.
Sukces odniosła również spółka Plantalux, która stworzyła profesjonalne oprawy LED COB do doświetlania roślin w szklarniach wraz z aplikacją sterującą zintegrowaną z czujnikami zewnętrznymi – projekt został zrealizowany dzięki wsparciu z Funduszy Europejskich.
Fundusze wsparły także Cadway Automotive, która utworzyła nowoczesne biuro konstrukcyjne projektujące nadwozia i prototypy z lekkich materiałów kompozytowych dla branży motoryzacyjnej.
Na jakie wsparcie obecnie mogą liczyć startupy?
W perspektywie finansowej 2021–2027 PARP kontynuuje wsparcie startupów m.in. poprzez "Platformy Startowe dla nowych pomysłów", realizowane w ramach programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW). Program kierowany jest do osób z innowacyjnymi pomysłami, gotowych założyć firmę w Polsce Wschodniej. Uczestnicy mogą wybrać jedną z sześciu Platform, które oferują autorskie programy inkubacji, współpracę z mentorami, dostęp do partnerów biznesowych i wsparcie branżowe. Nabór trwa do 10 maja 2027 r.
Startupy, które pomyślnie ukończyły program inkubacji nowego pomysłu biznesowego na Platformie startowej mogą liczyć na dalszą pomoc w ramach "Wsparcia rozwoju działalności gospodarczej startupu" w ramach FEPW. Mogą ubiegać się o bezzwrotne wsparcie do 600 tys. zł na rozwój i wejście z produktem na rynek – wnioski przyjmowane są do 29 maja 2025 r.
W ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) PARP uruchomiła także "Laboratorium Innowatora", które wspiera indywidualnych wynalazców i pomysłodawców w tworzeniu startupów technologicznych. Celem programu jest wsparcie ponad 1000 innowatorów – nabór trwa do 30 października 2026 r.
Kolejnym działaniem w ramach FENG jest "Startup Booster Poland – Smart UP" wspierający startupy na wczesnym etapie rozwoju. Program oferuje ścieżki akceleracyjne i post-akceleracyjne, granty do 400 tys. zł oraz wsparcie ekspertów, mentorów, korporacji i funduszy VC. Zgłoszenia można składać do 31 października 2026 r.
Więcej informacji o naborach znajduje się na stronie PARP.
[1] https://www.parp.gov.pl/component/publications/publication/gem-polska-2024-raport-z-badania-przedsiebiorczosci
[2] https://startuppoland.org/report/polskie-startupy-2024/
Materiał promocyjny marki PARP.