Dziecko nie jest niczyją własnością. Jest osobną, indywidualną jednostką, w której wychowaniu bierzemy czynny udział. Podróż od narodzin po osiągnięcie dorosłości to droga bogata w wiele różnych doświadczeń, doznań, emocji, ale również niechcianych błędów. Tymczasem kluczem do serca najmłodszych jest relacja i to o nią powinniśmy zadbać już od pierwszych dni bycia razem.
Relacja to podstawa
Każdy opiekun stara się zbudować jak najlepszą relację z dzieckiem. To początek i fundament zaufania oraz więzi. W kontekście wychowania zdrowa relacja uwzględnia potrzebę bycia ważnym, przynależności i bezpieczeństwa. Bliski kontakt powinien opierać się na dialogu, empatii i zaspokajać potrzeby obu stron w atmosferze wspólnego szacunku. Równość wobec norm i zasad jest także aspektem, który należałoby uwzględnić, gdyż nie można od dziecka wymagać czegoś, czego my – dorośli – nie przestrzegamy.
Do zachowań składających się na dobrą relację możemy wymienić: bycie blisko i uważne słuchanie, z zainteresowaniem oraz bez przerywania. Wspieranie i niekrytykowanie. Udostępnienie dziecku przestrzeni na przekazanie tego co chce. Mówienie o emocjach, ponieważ jest to kluczowe w budowaniu prawidłowej komunikacji. Rozmawianie na równi, a jak jest potrzeba to i przepraszanie.
Mimo że każdy rodzic pragnie, aby jego dziecko przeżywało jak najwięcej budujących emocji i dobrych chwil, nie można uchronić go przed negatywnymi aspektami życia i związanym z tym lękiem, strachem, często też smutkiem. Warto więc dowiedzieć się, jak pomóc dziecku oswoić emocje nie tylko te pozytywne, ale też te, które są nieprzyjemne i nauczyć wyciągać z nich lekcje.
Trudne momenty w życiu młodego człowieka
Dzieci codziennie mają do czynienia z wyzwaniami i trudnymi sytuacjami, które bywają dla nich dużym obciążeniem emocjonalnym. Nawet w przypadkach, które nie dotyczą ich bezpośrednio, odczuwają stres i samopoczucie zarówno najbliższych, jak i otoczenia. Nastroje społeczne też potrafią na nie oddziaływać. Natomiast wiele niepokojących sytuacji to nie tylko ciężkie, z perspektywy dorosłego, wydarzenia typu choroby, wojny czy śmierć. To również "błahe rzeczy", które w poczuciu dziecka są niezwykle ważne. Może to być kłótnia z kolegą, popsuty rowerek czy zabawka, pierwszy dzień w przedszkolu lub szkole, poznanie nowych osób. Jest wiele okoliczności, które są w różnym stopniu obciążeniem emocjonalnym i nie każde dziecko potrafi sobie z nim poradzić. Jednak tego typu wyzwania są potrzebne w życiu młodego człowieka, bo to dzięki nim najmłodsi uczą się zarządzać własnymi emocjami i radzić sobie ze stresem. One pozwalają na rozwój inteligencji emocjonalnej i budują wytrzymałość psychiczną. Nie można i nie da się całkowicie uchronić dzieci przed trudami życia. Wcale nie jest to dla nich dobre.
Wsparcie emocjonalne
Dostrzeżenie trudnych emocji pomaga dziecku w wyzwaniach dnia codziennego. Każdy inaczej reaguje na stres oraz go okazuje. Jedno dziecko może być nadto głośne, inne nadzwyczaj nerwowe lub agresywne, a jeszcze kolejne będzie wycofane. Główną rolą opiekuna jest uważne obserwowanie i dostrzeganie wszelkich tego rodzaju zmian w jego zachowaniu, bo to właśnie one pozwalają zauważyć, że pociecha mierzy się z trudnymi emocjami. Dzieci mogą w różny oraz kompletnie inny sposób okazywać swoje emocje niż dorośli. To, że dziecko nie płacze, wcale nie oznacza, że nie przeżywa dużego smutku.
Rodzice często unikają trudnych emocji, a przecież zaprzeczanie im nie powoduje, że one odejdą. Dorośli chcą chronić dziecko przed nimi i w momencie dostrzeżenia, że dziecko się smuci lub się boi, starają się odwrócić jego uwagę, pocieszyć czy rozweselić. Takie zachowanie pokazuje, że odczuwanie negatywnych emocji nie jest dobrze odbierane, nie jest właściwe, że nie ma na nie miejsca. To wpływ pewnych zasad wychowawczych sprzed lat, gdzie całe pokolenia właśnie tak było i opiekun nie zawsze wie, że można postępować inaczej. A te trudne emocje mają bardzo istotną funkcję. Wskazują gdzie, są granice, jakie są nasze wartości, pomagają w autorefleksji i co najważniejsze, rozwijają odporność psychiczną. Dziecko, dzięki trudnym emocjom uczy się radzenia sobie z nimi.
Ten sam mechanizm działania ma miejsce przy zarządzaniu stresem, czy nauce nowych umiejętności. Nie da się nauczyć radzenia sobie ze stresem bez sytuacji stresowej. Tak samo jak nie da się nauczyć pływać bez wejścia do wody. Każde pojawiające się w życiu dziecka wyzwanie i emocje jemu towarzyszące warto wykorzystać jako lekcję i okazję do pogłębienia świadomości pociechy, co przyczyni się do rozwinięcia jej inteligencji emocjonalnej oraz wzmocnienia psychiki. Należy pomóc zrozumieć dziecku każdy strach, smutek, lęk oraz zawód i niezadowolenie oraz wskazać odpowiednią drogę poradzenia sobie z nimi lub wspólnie jej poszukać. Czasami też wystarczy, by rodzić tylko "był". Towarzyszenie dziecku bez oceniania i negowania tego, co czuje, daje dużo oparcia i dodaje siły. Tego typu wsparcie emocjonalne jest bardzo cenne w relacji rodzic-dziecko.
Dzień dziecka dla najmłodszych powinien być na co dzień. W tym dniu nie są najważniejsze prezenty i upominki. Tu liczy się czas oraz uwaga, jaką poświęca rodzic lub opiekun dziecku. Liczą się wspólne chwile. Zaganiani, zapracowani i często zagubieni dorośli często zapominają o tym, że czasem wystarczy tylko być, a to jedna z najważniejszych i najcenniejszych rzeczy, jaką można zaproponować najmłodszym.
Działania na rzecz dzieci już od 18 lat wspiera fundacja Toyoty. W tym roku wesprze Fundację Słonie na Balkonie, która pomaga dzieciom w kryzysach psychicznych https://slonienabalkonie.pl/.
Materiał promocyjny marki Toyota.