Jest najcenniejszym darem natury. Tak największe biznesy dbają o ochronę zasobów wody

Co roku w marcu przypada Światowy Dzień Wody, o której mówi się coraz częściej na największych konferencjach oraz w najważniejszych mediach w kraju i za granicą. Głównym celem tego dnia jest przypominanie wszystkim mieszkańcom naszej planety, jak ważna jest rola wody dla zdrowia i życia człowieka. W ostatnich latach najczęściej jednak temat ten poruszany jest w kontekście jej braku lub ograniczeniu dostępności do tego cennego zasobu, co powoli staje się jednym z największych globalnych wyzwań.

W Polsce zasoby wodne są niewielkie i do tego cechują się zmiennością sezonową oraz geograficzną. Do tego dochodzi negatywny wpływ podejmowanych lokalnie decyzji w kwestii wycinki drzew, betonowania przestrzeni, osuszania terenów pod zabudowę. Gdyby do tego wszystkiego dodać jeszcze postępujące zmiany klimatyczne, to mamy jasny przekaz, że powinniśmy jak najszybciej podjąć kroki na rzecz ochrony zasobów wodnych. Takie działania wdrażają już teraz w swoich strategiach funkcjonujące w Polsce firmy, ale potrzebne są również rozwiązania systemowe.

Świadomy konsument?

Badania przeprowadzone w 2020 oraz 2021 roku pokazały, że mieszkańcy Polski martwią się o losy planety. 78% Polaków uważa, że stan, w którym znalazła się Ziemia, jest alarmujący i że trzeba działać natychmiast. Jako najbardziej palące wyzwanie zrównoważonego rozwoju, wskazują dostęp do czystej i bezpiecznej wody oraz jej zanieczyszczenie [1]. Połowa z nas interesuje się kwestiami środowiskowymi i społecznymi poruszanymi w mediach. Taka sama grupa osób (aż 56% respondentów wspomnianego badania) chętniej wybiera w związku z tym produkty wytworzone w sposób zrównoważony. Aż 68% ankietowanych czuje, że może coś zmienić w otaczającym ich świecie poprzez dokonywane wybory i podejmowane działania. Osoby te deklarują, że ograniczają marnowanie żywności, zabierają własne torby na zakupy czy też świadomie decydują się na zużywanie mniejszej ilości wody. Są to najczęściej wskazywane zachowania podejmowane przez Polaków. 

Odpowiedzialność w biznesie

Praktyki wynikające z troski o zasoby wodne są też wdrażane w różnych firmach. Obecna w Polsce od 30 lat grupa spółek DANONE podkreśla, że woda jest najcenniejszym darem natury. Na co dzień, to zrównoważone podejście dotyczy bliskiej współpracy z rolnikami w celu maksymalizacji wydajnego korzystania z tego zasobu. Dzięki temu, ograniczenia zużycia wody przy produkcji zostało wprowadzone we wszystkich 7 zakładach w Polsce i umożliwiono szeroki dostęp do odpowiedniej jakości wody dla społeczności lokalnych.

Przechodząc do konkretów, dzięki wdrożonym w zakładach rozwiązaniom, DANONE może poszczycić się niskimi wskaźnikami zużycia wody w produkcji. Dla przykładu, w zakładzie rozlewniczym Żywiec Zdrój w Rzeniszowie, w 2022 było to 1,046 l. Wskaźnik ten oznacza, że przy zabutelkowaniu 1000 L produktu, wytwarzanych jest zaledwie 46 litrów ścieków. 

Wspólny cel

Działania podejmowane przez firmy i nas samych są ważne, ale niewystarczające. By skutecznie chronić zasoby wody, potrzebne są rozwiązania systemowe i szerokie partnerstwa. Przykładem takiego podejścia jest powołana w 2021 roku wspólnie przez Żywiec Zdrój i Grupę Żywiec "Koalicja Dbamy o Wodę". Ma ona na celu poprzez edukację i współpracę z podmiotami prywatnymi oraz publicznymi aktywizować do działania na rzecz ochrony zasobów wodnych Żywiecczyzny. Aktualnie, do Koalicji przystąpili również Koalicjanci Partnerzy: Centrum UNEP/GRID-Warszawa, Żywiecka Fundacja Rozwoju oraz Stowarzyszenie – Lokalna Grupa Działania Żywiecki Raj. Co roku organizowane są Konferencje Wodne, na które zapraszani są przedstawiciele wszystkich sektorów. Koalicja prowadzi również własny monitoring wodny, inicjuje również powstanie eksperckich raportów i opracowań, jak również cenne wskazówki jak dbać o wodę na co dzień. 

Działania szyte na miarę

Poza minimalizacją wpływu na środowisko oraz działaniom wpływającym na poziom zasobów wodnych, podczas działalności własnej, firmy organizują działania dopasowane do lokalnych potrzeb. Takim przykładem jest długofalowy program mający na celu zwiększenie infiltracji wody i ochronę bioróżnorodności "Kwietne Łąki" zainicjowany przez Żywiec Zdrój ponad dekadę temu. Zachowanie bioróżnorodności na polskich terenach górskich jest kluczowe dla dobrostanu całego kraju. Tym bardziej że Polska ma małe zasoby wody. Są one 3 razy mniejsze niż średnia w Europie [2]. W województwie śląskim dodatkowym wyzwaniem jest rozdrobniona struktura własnościowa gruntów. W związku z intensywną działalnością rolno-pasterską na tych terenach spadała bioróżnorodność Żywieckiego Parku Krajobrazowego, co miało także negatywny wpływ na lokalne zasoby wody. W ramach programu "Kwietne Łąki" w zamian za zgodę na edukację ekologiczną, zaangażowanie w czynną ochronę środowiska i zaniechanie pewnych działań, właściciele działek mogą skorzystać z programu kompensacyjnego. W odróżnieniu od wielu innych programów nie ma tu określonej minimalnej powierzchni działki i nawet właściciele niewielkich gruntów mogą otrzymywać kompensatę proporcjonalną do areału. Zainteresowani właściciele otrzymują też rekomendacje dotyczące innych dostępnych programów kompensacyjnych – ze środków zewnętrznych. W ramach programu właściciele gruntów wchodzących w skład projektu w gminach Jeleśnia, Węgierska Górka, Radziechowy-Wieprz wykaszali roślinność łąkową. Dzięki temu udało się zahamować zarastanie cennych siedlisk przyrodniczych przez samosiewy, jak również zwiększyła się infiltracja tak cennej dla nas wody. 

[1] Kantar Europe Sustainability Foundational Study 2021, N=1010

[2] Pracownia Hydrologii i Gospodarki Wodnej, Zasoby Wodne, Uniwersytet Łódzki, www.hydro.geo.uni.lodz.pl/index.php?page= zasoby-wodne

Copyright © Agora SA