Ekologiczny, czyli jaki? Słowniczek podstawowych pojęć z zakresu ekologii

Bycie "eko" to ostatnimi czasy bardzo modne pojęcie. Ale czym dokładnie jest ekologia? Czy to w obecnych czasach tylko nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody? Co jest ekologiczne, kim są ekolodzy i jak można zadbać o środowisko?

E jak ekologiczny

W Słowniku Języka Polskiego PWN można znaleźć trzy definicje tego pojęcia. Ekologiczny znaczy "dotyczący związku warunków zewnętrznych z życiem roślin i zwierząt", "związany z ochroną środowiska" oraz "wyprodukowany ze składników naturalnych". W dzisiejszych czasach definicja ta nieco się rozszerzyła. Za ekologiczne uznajemy coś, co nie tylko jest naturalne, ale też nie szkodzi środowisku oraz zdrowiu, nie jest toksyczne, można tego użyć wiele razy albo pochodzi z recyklingu. Za ekologiczne uznaje się niektóre czynności, takie jak chociażby segregacja odpadów, czy ograniczenie zużycia wody lub rezygnację z używania plastiku.

E jak ekosystem

W jego skład wchodzi część ożywiona i nieożywiona pewnej przestrzeni środowiska naturalnego. Pomiędzy organizmami, które żyją w danym, nieożywionym środowisku zachodzą relacje, które pozwalają im funkcjonować w harmonii i równowadze. Ekosystem opiera się więc na przepływie, a także wymianie energii i materii między organizmami a ich otoczeniem.

E jak EU Ecolabel

EU Ecolabel to dobrowolny system ekologicznej certyfikacji, który obejmuje już około 60 000 produktów spośród 30 kategorii. Dostają one specjalną etykietę, jeśli spełniają określone standardy ochrony środowiska i wydajności oraz są bezpieczne w użytkowaniu. W sklepach można szukać oznakowanych produktów chociażby wśród takich grup jak środki czystości, meble, sprzęt elektroniczny czy ubrania. Co ciekawe, o taką etykietę mogą się ubiegać również kempingi i hotele. Takie obiekty muszą posiadać między innymi energooszczędne urządzenia i sterowanie, ograniczać liczbę prań oraz nie stosować jednorazówek (np. kosmetyków czy sztućców).

B jak biosfera

Żeby zrozumieć lepiej, czym jest ekosystem, warto odwołać się do takich pojęć jak biocenoza i biosfera. Biosfera to nic innego, jak powłoka ziemi i to na niej toczy się życie. W jej skład wchodzi powierzchnia ziemi, czyli litosfera oraz hydrosfera i dolna warstwa atmosfery. Biocenoza zaś odnosi się do konkretnej przestrzeni, w której współegzystuje ze sobą pewna liczba zespołów roślinnych i zwierzęcych. To struktura harmonijna, w której organizmy są ze sobą powiązane i tworzą zrównoważoną całość.

O jak odnawialne źródła energii

Bycie ekologicznym to bycie oszczędnym i korzystanie z takich rozwiązań, które będą do tego prowadziły. Jednym z takich działań może być wymiana elementów takich, jak żarówki czy sprzęt AGD na energooszczędny. To jeden ze sposobów inwestycji w odnawialne źródła energii. Za najbardziej proekologiczne działania w kwestii wykorzystywania energii słonecznej uważa się stosowanie kolektorów słonecznych oraz paneli fotowoltaicznych. To nie tylko sposób na ekologiczne działania, ale też obniżenie rachunków.

R jak recykling

To sposób na odzyskiwane i ponowne wykorzystywanie odpadów komunalnych. Podstawą jest właściwa ich selekcja, a więc segregacja a następnie przetworzenie ich na nowe produkty i wykorzystanie w maksymalnym stopniu. Surowiec odzyskuje się możliwie wielokrotnie, przerabiając go ponownie po każdym kolejnym wykorzystaniu aż do momentu, gdy straci swój potencjał. Materiał, który został przetworzony i wykorzystany ponownie to surowiec wtórny. Cel recyklingu to nie tylko oszczędność energii, ale też ochrona dóbr naturalnych. Na polskim rynku pojawia się coraz więcej butelkowanej wody, którą producenci nalali do butelek pochodzących właśnie z recyklingu. Materiałami, które da się przetwarzać i wykorzystywać ponownie są przede wszystkim papier, szkło, plastik oraz metal. Wśród nich wszystkich najbardziej praktycznym i opłacalnym surowcem do produkcji opakowań jest natomiast papier, a dokładnie karton, czyli materiał produkowany z pulpy drzewnej pozyskiwanej na drodze recyklingu.

Z jak Zero Waste

Zero Waste to etyczna, ekonomiczna, skuteczna i przyszłościowa koncepcja, dzięki której ludzie mogą zmienić swój styl życia i zwyczaje na takie, które naśladują cykle naturalne, gdzie wszystkie wyrzucane materiały są zaprojektowane tak, by stać się zasobami, z których mogą skorzystać inni. Zero Waste oznacza projektowanie produktów i procesów oraz zarządzanie nimi w celu systematycznego zmniejszania ilości i toksyczności odpadów oraz materiałów, zachowywania i odzyskiwania wszystkich zasobów oraz unikania ich spalania bądź składowania. Zasady zero waste są możliwe w wielu aspektach naszego życia jak np. w segregacji śmieci, rezygnacji z plastikowych i jednorazowych opakowań, czy chociażby picie wody z kranu lub używanie butelek filtrujących wielokrotnego użytku. 

R jak rozwój zrównoważony

Rozwój zrównoważony, inaczej ekorozwój, to koncepcja polegająca na łączeniu trzech elementów - środowiskowego, gospodarczego i społecznego: w wyniku wzrostu gospodarczego poprawiać się ma społeczna spójność i jakość życia, ale też odpowiedzialność za właściwe gospodarowanie zasobami naturalnymi, co ma wpływać na wzrost jakości środowiska naturalnego. Wśród wielu państw na świecie, realizujących założenia tej strategii, jest także Polska (art. 5 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997r.). Pierwsza definicja "zrównoważonego rozwoju" (z ang. sustainable development) pojawiła się w 1987r. w raporcie "Nasza wspólna przyszłość" opracowanym przez Światową Komisję Środowiska i Rozwoju działającą przy ONZ.

G jak globalne ocieplenie (Global warming)

To wzrost średniej temperatury powierzchni Ziemi. W języku potocznym termin ten odnosi się też do innych skutków globalnej zmiany klimatu, spowodowanych antropogeniczną emisją gazów cieplarnianych od początku epoki przemysłowej. Średnia temperatura naszej planety rośnie przez to, że od dziesiątek lat emitujemy do atmosfery gazy cieplarniane. W powietrzu mamy już ponad 400 ppm CO2 - to wielkość nienotowana na Ziemi od blisko 20 milionów lat. Co gorsza, stężenie cały czas rośnie, bo wciąż rosną globalne emisje dwutlenku węgla. To z kolei niesie ze sobą różnorakie skutki. Począwszy od wzrastającej temperatury, przez zabójcze fale upałów, susze i ekstremalne zjawiska pogodowe (np. deszcze nawalne, huragany), rozprzestrzeniające się choroby tropikalne, aż po podnoszący się poziom mórz i oceanów spowodowany topnieniem pokrywy lodowej na obu biegunach (zwłaszcza północnym). Do tego jeszcze trzeba pamiętać, że niekorzystne zmiany środowiskowe odczuwalne są przez organizmy żywe, które mają do wyboru albo się przystosować albo zginąć. Ta druga opcja już zbiera żniwo, bo mamy do czynienia z kolejnym, szóstym już wielkim wymieraniem gatunków.

Copyright © Agora SA