Dziś nikomu nie trzeba tłumaczyć, jak niebezpieczne skutki dla zdrowia niesie smog. Naukowcy udowodnili, że może powodować choroby układu oddechowego i krążeniowego, a także prowadzić do uszkodzenia nerek i wpływać na rozwój dzieci. Gołym okiem można także zobaczyć jego skutki na skórze. Sprawia, że skóra jest podrażniona i szybciej się starzeje. Nie bez powodu na rynku pojawiają się maski antysmogowe czy specjalne kosmetyki do pielęgnacji cery, dedykowane osobom mieszkającym w dużych miastach i mające stanowić niejako tarczę antysmogową.
Naukowcy apelują, by w czasie największego smogu, gdy ten dosłownie spowija miasto gęstą "mgłą", unikać wychodzenia z domu (dotyczy to szczególnie dzieci i osób starszych czy astmatyków) i podejmowania aktywności fizycznej na powietrzu. Zdawać by się więc mogło, że mieszkanie jest naszą enklawą. Bezpiecznym miejscem, w którym możemy oddychać pełną piersią. Niestety, jakość powietrza w naszych domach też może być nie najlepsza, choć niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę. Najczęściej dlatego, że wielu rzeczy po prostu nie widać.
Oddech a jakość powietrza
Naukowcy z Purdue University w West Lafayette w Stanach Zjednoczonych postanowili sprawdzić jakość powietrza we wspólnych przestrzeniach biurowych uniwersytetu, szczególnie w Ray W. Herrick Laboratories. Zamontowali oni złożony system czujników, ponieważ powietrze na takich dużych przestrzeniach zmienia się dynamicznie w ciągu dnia, co zależy między innymi od liczby przebywających tam osób czy systemów wentylacyjnych. Badania wykazały, że poziomy lotnych związków są od 10 do 20 razy wyższe w pomieszczeniach niż na zewnątrz. Co ciekawe, badacze zidentyfikowali w powietrze izopren - łatwopalny związek, który pochodził z oddechu niektórych pracowników. Można pomyśleć: "Ale co to ma do rzeczy - biuro to nie dom". Niby racja, ale nie do końca.
Naukowcy odkryli także w powietrzu różne chemikalia, pochodzące np. z dezodorantów czy lakierów do włosów. Wszystkie te związki mogą mieć wpływ na zdrowie osób, które je wdychają. O ile w biurowcach na ogół są montowane różnego rodzaju systemy wentylacyjne, to w naszych mieszkaniach nie zawsze są one odpowiednio zamontowane czy wydajne. Pytanie więc, czy w domu, który ma być naszym bezpiecznym miejscem, oddychamy powietrzem dobrej jakości? Niestety nie zawsze.
Czynniki wpływające na jakość powietrza w domu
Wszystkie rutynowe czynności, jakie wykonujmy w domu, od gotowania, przez sprzątanie, a kończąc na zabiegach pielęgnacyjnych, mają wpływ na jakość powietrza, którym oddychamy. Jak twierdzą naukowcy z University of Colorado Boulder w USA, generują one znaczny poziom lotnych i rozdrobnionych chemikaliów w przeciętnym domu, co prowadzi do poziomów jakości powietrza w pomieszczeniach na równi z zanieczyszczonym dużym miastem. Badacze z CU Boulder Cooperative Institute for Research in Environmental Sciences (CIRES) przedstawili swoje analizy podczas dorocznego spotkania AAAS 2019 (American Association for the Advancement of Science) w Waszyngtonie. Naukowcy rozpoczęli testy już w 2018 roku. W mieszkaniu o powierzchni nieco ponad 100 m2 zamontowali system specjalnych czujników i wykonywali tam wszystkie, rutynowe, domowe czynności. Ku zaskoczeniu badaczy zmierzone stężenia w pomieszczeniach były na tyle wysokie, że ich czułe instrumenty musiały zostać niemal natychmiast ponownie skalibrowane. Badania wykazały, że podstawowe zadania, takie jak gotowanie wody, mogą przyczyniać się do wysokiego poziomu zanieczyszczeń gazowych i zawieszonych cząstek, z negatywnym wpływem na zdrowie.
Jak dbać o powietrze w domu? Shutterstock
Shutterstock
Sprzątanie nie zawsze służy zdrowiu
Gdy za oknem panuje smog, niewiele osób zdecyduje się przewietrzyć mieszkanie, choć powszechnie wiadomo, że należy robić to regularnie. Szczególnie, gdy w mieszkaniu znajduje się ktoś chory. O tym, jak ważna jest jakość powietrza, doskonale wiedzą alergicy, astmatycy i chorzy na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Osobom z tych trzech grup niewiele potrzeba, by zaostrzyły się objawy chorobowe. Jednak i tu można wpaść w pułapkę, ponieważ nieustanne sprzątanie z wykorzystaniem różnych środków czystości nie jest obojętne dla naszych dróg oddechowych. Dlatego coraz więcej osób decyduje się na zakup dobrego i wydajnego oczyszczacza powietrza. Zachowanie czystości, opierające się na regularnym odkurzaniu, przecieraniu powierzchni i praniu ma swoje plusy i minusy. Niby sprzątamy, ale jednak zanieczyszczamy powietrze, którym oddychamy.
Jakie zanieczyszczenia znajdziemy w domu?
Mogą to być cząstki stałe (PM) - mikroskopijne cząsteczki pyłu i brudu w powietrzu, ale także gazy - tlenek węgla, tlenki azotu, dwutlenek siarki. To jednak nie wszystko, bowiem zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach może być spowodowane wieloma przyczynami. Zależą od tego, jak ogrzewasz swój dom, jak gotujesz, na ile wydajna jest wentylacja, czy w domu panuje wilgoć, jakich środków czystości używasz, a nawet z jakich materiałów budowlanych został wykonany twój dom/blok. Nie bez znaczenia są także twoje rytuały i nawyki. Kobiety, który używają wielu różnych kosmetyków, muszą liczyć się z tym, że powietrze w ich domach jest gorszej jakości. Jeszcze gorzej mają palacze, którzy nie zadają sobie trudu, by wyjść na balkon. Miłośnicy kadzidełek, zapachowych świec i odświeżaczy powietrza również muszą mieć świadomość, że te z pozoru przyjemne zapachy mogą sprzyjać chorobom, ponieważ pogarszają jakość powietrza.
Jak zadbać o jakość powietrza w mieszkaniu?
1. Rozważ zakup dobrej jakości oczyszczacza powietrza. Pamiętaj, by sprzęt był odpowiednio dobrany do metrażu pomieszczenia.
2. Oszczędnie podlewaj rośliny. Nadmiar wody może sprzyjać rozwojowi zarodków pleśni.
3. Jeśli masz suszarnię, przenieś tam ubrania po praniu. Większość z nas obficie korzysta z różnego rodzaju płynów zapachowych. Związki, które przenikają do powietrza szkodzą układowi oddychania.
4. Dbaj o czystość w łazience i kuchni. Usuwaj wilgoć, grzyby i pleśń.
5. Raz w tygodniu pierz pościel w wysokiej temperaturze. Regularnie funduj też kąpiel pluszowym zabawkom, które są siedliskiem kurzu i drobnoustrojów.
6. Sprawdź, czy twój okap odpowiednio odprowadza powietrze i włączaj go zawsze, gdy gotujesz.
7. Nie chodź po domu w butach. Przenoszą kurz, pleśń i pyłki do każdego pomieszczenia w domu.
8. Do sprzątania używaj naturalnych produktów. Unikaj silnej chemii.
9. Zadbaj o czystość zwierzaków domowych. Chodzi nie tylko o regularne czesanie i kąpanie, ale także oczyszczanie łap psów po powrocie ze spaceru.